Zoek
English
  Studiegidsen 2008-2009
Radboud UniversiteitStudiegidsenFaculteit der Managementwetenschappen > Bedrijfswetenschappen

Systeemtheorie 

Vakcode
BCU321
Studiepunten
6
Periode
Blok 1
Niveau
Ba 3 en schakelprogramma R&M
Cursuscoördinator
dr. D.J. Vriens
Tentaminering
Schriftelijk tentamen + werkstuk.
Vereiste voorkennis
Geen.
Keuzevak (Niet van toepassing als dit vak een verplicht onderdeel is van de opleiding)
Ja.
Leerdoelen
Kennisdoelstellingen
  • Kennis verwerven over basisconcepten uit de klassieke systeemtheorie (cybernetica) en sociale systeemtheorie;
  • Kennis verwerven over hoe deze concepten kunnen worden gebruikt om organisaties te beschrijven en te besturen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de beschrijving en besturing van organisaties als systemen (o.a. aan de hand van het Viable System Model van Beer) en het beschrijven van en besturen tav organisatievraagstukken (o.a. aan de hand van de ontwerptheorie van De Sitter) 

Toepassingsdoelstellingen
Studenten leren de klassieke systeemtheorie toe te passen door:

  • De basisconcepten te benoemen in cases;
  • Basisconcepten te gebruiken om regulering (a la Ashby) tav enkele concrete organisatievraagstukken vorm te geven;
  • De functies van het viable system model te gebruiken om organisaties te beschrijven;
  • Het ontwerpen van organisaties en het managen van human resources in organisaties aan de hand van de basisconcepten te analyseren

Reflectiedoelstellingen

  • Studenten leren zich (op basis van Von Foersters theorie) kritisch te verhouden tav de klassieke systeemtheorie (kritische reflectie
  • Studenten leren dat systeemtheorie als conceptueel kader voor het beschrijven van en reguleren ten aanzien van (in principe) alle organisatievraagstukken kan worden gebruikt (reflectie op nut systeemtheorie)

Integratiedoelstellingen

  • Studenten leren dat systeemtheorie een conceptueel kader biedt om organisatievraagstukken vanuit verschillende functionele invalshoeken te beschouwen;
  • Studenten leren specifiek hoe systeemtheoretische concepten gebruikt kunnen worden voor het beschouwen van zowel ontwerp- en HR vraagstukken.
Beschrijving
Het centrale thema van de (cursus) systeemtheorie is “het reguleren van systemen”, of misschien iets specifieker,  de vraag “hoe kunnen systemen (zelf) omgaan met complexiteit zodanig dat ze kunnen blijven voortbestaan”. Zoals Ashby, een van de grondleggers van de systeemtheorie - het zegt: systeemtheorie “…offers the hope of providing effective methods for study and control of systems that are intrinsically extremely complex”. De systeemtheorie biedt een conceptueel kader dat kan worden gebruikt om organisaties (1) te beschrijven en (2) te besturen. In deze cursus wordt dit conceptueel kader geintroduceerd en wordt behandeld hoe de beschrijving en besturing van organisaties op grond van de aangereikte systeemtheoretische concepten kan plaatsvinden. De beschrijving van (de besturing van) organisaties die op basis van de systeemtheoretische concepten plaatsvindt is fundamenteel en kan worden beschouwd als een grondslag voor het beschrijven van en besturen ten aanzien van allerlei organisatievraagstukken - zowel afzonderlijk en als in hun integrale samenhang. In de cursus zal aandacht worden besteed aan (1) hoe de systeemtheorie een fundament biedt voor het beschouwen van organisatievraagstukken en (2) hoe zij kan worden ingezet voor het beschrijven en besturen van twee specifieke vraagstukken: het ontwerp van organisaties en het managen van human resources. Om het nut van de systeemtheorie voor het beschrijven en besturen van organisaties te behandelen komt in deze cursus het volgende aan bod:

1.      Systeemtheoretische basisbegrippen

  • Een inleiding in de klassieke systeemtheorie (of ook: cybernetica). Hier staat het werk van Ashby centraal. Begrippen als systeem, complexiteit, systeemgedrag, en (zelf-) reguleren worden hier behandeld.
  • Een reflectie op de cybernetica aan de hand van het werk van Von Foerster. Hierbij wordt ingegaan op enkele problemen in de cybernetica.

2.      Organisaties als systemen

  •  Een inleiding in de ‘organisatorische’ systeemtheorie. Aan de hand van de theorie van Ashby en Beer (het Viable system model) wordt nagegaan hoe de ideeën van de klassieke systeemtheorie kunnen worden gebruikt om organisaties te beschrijven (als ‘complexe systemen in een complexe omgeving’) en te besturen.
  • ‘Organisaties als sociale systemen’. Aan de hand van de theorie van Luhmann wordt aangegeven hoe een organisatie als sociaal systeem kan worden beschreven;

3.      Systeemtheorie als fundamenteel conceptueel kader

  • Introductie in de systeemtheorie als conceptueel kader voor het beschrijven van organisatievraagstukken, afzonderlijk en in hun samenhang.
  • Een beschouwing van het ontwerp van organisaties vanuit het perspectief van de systeemtheorie. Nagegaan wordt hoe het ontwerpen van organisaties volgens de ‘sociotechniek’ in het teken staat van het omgaan met complexiteit.
  • Een beschouwing van het omgaan met human resources vanuit het perspectief van de systeemtheorie.
Literatuur
Reader systeemtheorie.