Dierfysiologie 

• 16 uur computerpracticum
• 38 uur hoorcollege
• 20 uur practicum
• 2 uur responsie-college
• 18 uur werkcollege

Spierfysiologie:

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe een skeletspier is opgebouwd, wat de mechanische componenten zijn binnen een skeletspier, hoe electromechanische koppeling tot stand komt en hoe de excitatie-contractiecyclus verloopt.

De student kan aan de hand van voorbeelden uit het dierenrijk herleiden wat de gevolgen zijn van specifieke aanpassingen van bepaalde skeletspieren.

De student kan in eigen bewoordingen beredeneren hoe een spier pathofysiologie zich ontikkeld.

De student kan de belangrijkste verschillen tussen skeletspier en hartspier benoemen en er een fysiologische betekenis aan geven. 

Ademhaling:

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe dieren van ééncellig tot meercellig in staat zijn hun gasbalans constant te houden, toegepast vanuit de gaswetten.

De student kan ademhalingsorganen uit het dierenrijk benoemen, en beschrijven waarom welke organen in welke habitat tot ontwikkeling zijn gekomen.

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe bloedpigmenten werken, wat hun effect is in de verschillende organen, en welke aanpassingen onderscheiden kunnen worden in het dierenrijk. 

 Metabolisme:

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe de energiemetabolische rate wordt gemeten en welke beperkingen er bij deze metingen horen.

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe de relatie is tussen de basale metabolische rate en verscheidene parameters van een dierlijk organisme, waaronder het lichaamsgewicht.

De student kan, aan de hand van modellen, uitleggen hoe homeotherme en poiikilotherme dieren omgaan met veranderingen in hun omgevingstemperatuur.

 Circulatie:

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe de circulatiesystemen binnen de vertebrata eruit zien en functioneren.

De student kan aan de hand van voorbeelden uit het dierenrijk beredeneren hoe aanpassingen aan lage zuurstof niveaus hebben geleidt tot verschillende adaptatiemechanismen.

 Zintuigen:

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen hoe zintuigen prikkels uit het externe of interne milieu waar kunnen nemen.

De student kan in eigen bewoordingen uitleggen wat zintuigelijke adaptatie is welke mechanismen voor zintuigelijke adaptatie er bestaan.

De student kan, aan de hand van voorbeelden, uitleggen hoe zintuigcellen, afhankelijk van het orgaan verschillende prikkels waar kunnen nemen.

De student kan in detail de actie-reactie cyclus van he menselijk oor en oog beschrijven. 

Zie ook de beschrijving van thema 5: Fysiologie.

Het onderdeel dierfysiologie begint met een inleidend hoorcollege over de integratieve aard van de moderne dierfysiologie, en homeostase. Vervolgens zal een aantal specifieke fysiologische processen worden besproken, nl:

(1) Osmoregulatie; voor een goed functioneren op het land zowel als in het water is een adequate controle van de water- ene zoutbalans nodig; hierbij worden de basisprincipes van de werking van de nier besproken,

(2) Metabolisme en ademhaling: Levensprocessen kosten energie. Hoe ziet de energiehuishouding er in een dier uit, en hoe is de ademhaling geëvolueerd om de daarbij horende gaswisseling mogelijk te maken,

(3) Membraanfysiologie; de beginselen van membranfysiologie worden uitgelegd en processen als osmose, passieve en actieve membraaneigenschappen worden behandeld.

(4) Communicatie; de processen en communicatie tussen verschillende organen vereist een goed georganiseerd zenuwstelsel en endocrien systeem. De bouwstenen van het zenuwstelsel, de zenuwcellen, alsmede hun functioneren, en het endocriene systeem worden behandeld.

(5) Zintuigen; organismen nemen hun buitenwereld waar door middel van zintuigen die het zenuwstelsel van informatie voorzien. Bij de behandeling van perceptie zullen signaaltransductie-processen en signaalversterking worden toegelicht.

(6) Spierfysiologie; een belangrijke adaptatie van dieren is de mogelijkheid om zich te verplaatsen. Hiervoor zijn de spieren geëvolueerd. Het functioneren van de spier zal zowel vanuit functioneel anatomisch als biochemisch standpunt worden behandeld, met nadruk op de omzetting van een electrisch signaal in chemische energie, en uiteindelijk in mechanische kracht.

(7) Perifere en centrale circulatie; uitwisselingsprocessen kunnen in meercelligen niet (uitsluitend) door diffusie verlopen. Daarom is er bij deze dieren een circulatiesysteem ontstaan met een centrale hartpomp. De fysische processen waaraan de bloedsomloop bloot staat staan beschreven in de hemodynamica.

(8) Spijsvertering; het spijsverteringsstelsel is, eigenlijk, een gespecialiseerde buis met aanhangende klieren en een uitgebreid zenuwnetwerk. Het stelt het dier in staat voedsel mechanisch/enzymatisch te bewerken en voedingsstoffen op te nemen.

 De cursus wordt gegeven door Dr. P. Klaren en Dr. W. Scheenen.

Neurofysiologie en - biologie

Osmose en excretie

Digestie

Spierfysiologie

Ademhaling

Metabolisme

Circulatie

Zintuigen